Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Księgarnia Franciszka Raczkowskiego w Lublinie (1900–1908)

Księgarnia Franciszka Raczkowskiego mieściła się na Krakowskim Przedmieściu 36 (obecnie 34) i  położona była obok firm: Wiktora i Władysława Kiesewetterów oraz Elżbiety Zinger. Bardzo szybko zaczęła odgrywać znaczącą rolę w życiu kulturalnym Lublina.

Rachunek z księgarni Franciszka Raczkowskiego
Rachunek z księgarni Franciszka Raczkowskiego (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

Raczkowski w LublinieBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Franciszek Raczkowski związał się z Lublinem za sprawą lubelskiego księgarza Michała Arcta dla którego pracował  od 1890 do 1894 r. Początkowo w warszawskiej siedzibie księgarni, a od 1891 w lubelskiej filii księgarni Arcta przy ul. Krakowskie Przedmieście 135 (obecnie 15).

W 1894  Raczkowski  powrócił do Warszawy, gdzie na kilka lat związał się z firmą Gebethner i Wolff poza okresem, kiedy otworzył w Lublinie własną księgarnię w latach od lipca 1900, do końca 1908 roku.

Księgarnia jako miejsce spotkańBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Księgarnia, ze względu na stworzoną w niej przez Raczkowskiego atmosferę, stała się ulubionym miejscem spotkań lubelskiej inteligencji. Uroku dodawała jej  stale siedząca na ławie kotka. Można tu było spotkać znajomych i porozmawiać o przeczytanych książkach. Zachowały się wspomnienia z tych spotkań. Na ich podstawie Teresa Lisiecka opisała atmosferę panującą w księgarni:

Stałymi gośćmi księgarni byli lubelscy uczeni: profesor Hieronim Łopaciński, doktor Jaczewski, Jaworski, Biernacki, ks. Ludwik Zalewski, prawnicy, dziennikarze, literaci, pedagodzy. (...) Bibliofile przychodzili tutaj, aby obejrzeć nowe książki, dowiedzieć się co nowego wyszło, jakie wydawnictwa sprowadzono ostatnio z zagranicy. Do późnych godzin nocnych dyskutowali i słuchali odczytów. Feliks Araszkiewicz pisał: "Pan Raczkowski zaraz dał książeczkę do przejrzenia miejscowej inteligencji, dość licznie jak zwykle wieczorami zebranej w jego gościnnej księgarni. Zaledwie któryś z klientów odczytał półgłosem kilka rymów nastąpił wśród zebranych szalony wybuch śmiechu. Po nowym ustępie, nowa salwa śmiechu. W ten sposób księgarnia stanowiła swego rodzaju salon"1.

Okładka Katalogu Dzieł Wydanych w 1897-1905
Okładka Katalogu Dzieł Wydanych w 1897-1905 (Autor: )

Nielegalne wydawnictwa w księgarniBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Za pośrednictwem Raczkowskiego nauczyciele szkół lubelskich otrzymywali potajemnie zza kordonu pełne teksty romantyków Mickiewicza i Słowackiego. Wspomina to jeden z uczniów lubelskiego gimnazjum:

My znamy i pamiętamy lata niewoli kiedy z pańskich rąk trafiało do nas niezależne słowo, tajne, które budziło w nas bojową wolę buntu przeciwko najeźdźcy, najszlachetniejszą tęsknotę za wyzwoleniem2.

Upadek księgarniBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

W roku 1908 księgarnię Raczkowskiego przejęła firma Gebethner i Wolff prowadząc ją wciąż pod tym samym adresem (Krakowskie Przedmieście 36) do roku 1914.

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Lisiecka T., Działalność księgarska Franciszka Raczkowskiego w latach 1900–1947, [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988.

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia T. Lisiecka, Działalność księgarska Franciszka Raczkowskiego w latach 1900–1947, [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988, s. 192.
  2. Wróć do odniesienia T.Lisiecka, Działalność księgarska Franciszka Raczkowskiego w latach 1900–1947, [w:] Studia z dziejów drukarstwa i księgarstwa w Lublinie w XIX i XX wieku, Lublin 1988, s. 192.