Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

Ośrodek „Brama Grodzka - Teatr NN” w Lublinie jest samorządową instytucją kultury działającą na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego i edukacji. Jej działania nawiązują do symbolicznego i historycznego znaczenia siedziby Ośrodka - Bramy Grodzkiej, dawniej będącej przejściem pomiędzy miastem chrześcijańskim i żydowskim, jak również do położenia Lublina w miejscu spotkania kultur, tradycji i religii.

Częścią Ośrodka są Dom Słów oraz Lubelska Trasa Podziemna.

„Ziemia Lubelska” (1906–1931)

Pierwszy numer „Ziemi Lubelskiej" ukazał się pod koniec stycznia 1906 roku. Było to jedno z najdłużej wychodzących w Lublinie pism, ukazywało się bowiem z niewielkimi przerwami aż do lat trzydziestych. Było to pismo przede wszystkim informacyjne, przy czym zamieszczało dużo wiadomości o charakterze lokalnym. Zdarzały się także artykuły problemowe i od czasu do czasu drobne utwory literackie. W latach międzywojennych wprowadzano wzorem innych pism dodatki naukowe i literackie.

Winieta Ziemi Lubelskiej
Winieta Ziemi Lubelskiej (Autor: )

Spis treści

[RozwińZwiń]

„Ziemia Lubelska” (1906–1931)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Halina Wolska:

Pierwszy numer „Ziemi Lubelskiej" ukazał się pod koniec stycznia 1906 roku. Było to jedno z najdłużej wychodzących w Lublinie pism, ukazywało się bowiem z niewielkimi przerwami aż do lat trzydziestych. [...] Było to pismo przede wszystkim informacyjne, przy czym zamieszczało dużo wiadomości o charakterze lokalnym. Zdarzały się także artykuły problemowe i od czasu do czasu drobne utwory literackie. W latach międzywojennych wprowadzano wzorem innych pism dodatki naukowe i literackie1.

W 1928 roku „Ziemia Lubelska" zmieniła format na większy, a do wydania niedzielnego ukazywać się zaczął „Dodatek Ilustrowany Tygodnika". Początkowo redakcja i administracja mieściła się przez kilka lat przy ul. Kapucyńskiej 4 (obok Hotelu Polskiego), a następnie na ul. Kościuszki [...]. Gazeta drukowana była w drukarni „Przełom” przy ul. Kościuszki 2 nowoczesną i czytelną czcionką. W kwietniu 1929 roku redaktorem został Kazimierz Pieniążek. Trzydziestego grudnia 1931 roku ukazał się ostatni numer dziennika2.

Halina Wolska:

W roku 1923 po wypadkach krakowskich pismo zostało zawieszone, a zamiast niego wydawano jednodniówki: „Wiadomość Lubelska" – 10 listopada, „Na Świecie" – 11 listopada, „Wszystko Mija" – 12 listopada, „Wniosek Prosty" – 13 listopada, „Wiadomość Lublina" – 14–17 listopada, „Placówka Lubelska" 18–20 listopada, a następnie od 21 listopada 1923 do 12 maja 1925 roku dziennik „Nowa Ziemia Lubelska", pod red. Teodora Kaszyńskiego. W maju 1925 roku „Ziemia Lubelska" powróciła do swego poprzedniego tytułu3.

„Ziemia Lubelska” (1906–1923)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Reklama dziennika "Ziemia Lubelska" zamieszczona w wydawnictwie "Skorowidz Firm Chrześcijańskich Miasta Lublina"
Reklama dziennika "Ziemia Lubelska" zamieszczona w wydawnictwie "Skorowidz Firm Chrześcijańskich Miasta Lublina" (Autor: )

Dziennik „Ziemia Lubelska” ukazywał się w latach 1906–1923. Wydawcą i redaktorem dziennika był Tadeusz Kostecki. Pierwszy numer pojawił się z informacją, że nowy tytuł będzie rozprowadzany zamiast zawieszonych z rozkazu jenerał-gubernatora lubelskiego trzech innych dzienników: „Gazety Lubelskiej”, „Gońca Lubelskiego” i „Dziennika Lubelskiego”. Warunkiem uzyskania koncesji na druk pisma była zgoda na publikowanie artykułów o odbywających się wtedy wyborach do Dumy. Dość szybko, bo od marca 1906 roku, uzyskano pozwolenie na rozszerzenie tematyki gazety o wiadomości zagraniczne, sprawy lokalne i możliwość przedruków artykułów z innych gazet ogólnopolskich. Powstały wtedy stałe rubryki, takie jak: „Telegramy z zagranicy”, „Listy do redakcji”, „Z Ziemi Lubelskiej” oraz reklamy (firm i magazynów). Znaczną część miejsca poświęcano problemom agrarnym, pisano o sadownictwie dworskim i włościańskim, o działalności kółek rolniczych, o Centralnym Towarzystwie Rolniczym. Od 1907 roku w „Ziemi Lubelskiej” pojawia się poezja – swoje utwory zamieszczali m.in. Maria Konopnicka i Teofil Lenartowicz. Od 21 czerwca do 6 listopada 1907 roku dziennik „z przyczyn od redakcji niezależnych” był zawieszony. Między numerami 164 i 165 ukazywał się „Lublinianin”. W latach 1913–1914 na łamach dziennika pojawiały się też polemiki z innymi gazetami, głównie „Codziennym Kurierem Lubelskim” redagowanym przez Mieczysława Biernackiego. Od 4 sierpnia 1914 do końca 1920 roku gazeta ukazywała się dwa razy dziennie: jako wydanie poranne i popołudniowe. Dominowały w niej informacje i wydarzenia z guberni lubelskiej, w której skład wchodziły powiaty: lubelski, biłgorajski, hrubieszowski, zamojski, lubartowski, janowski, krasnostawski, puławski, tomaszowski i chełmski. W latach dwudziestych zaczęły pojawiać się nowe stałe rubryki: „Kronika” o wydarzeniach w mieście i guberni (informacje o zebraniach, odczytach, echa imprez organizowanych w mieście, sprostowania itp.), „Lublin” (np. rozważania o gospodarce miejskiej, zwalczaniu anarchii na terenie miasta, reformie administracji lokalnej, historii cechów lubelskich, otwarciu Muzeum Lubelskiego itp.) „Z kraju”, „Z ostatniej chwili”, „Z Warszawy”, „Kronika polityczna”, „Kącik humorystyczny”. Ukazywało się też dużo artykułów poruszających tematy polityczne (U Marszałka Piłsudskiego czy Naczelnik państwa o bolszewizmie – wypowiedź J. Piłsudskiego z 1919 roku, czy o zagrożeniu ze strony Ukraińców), społeczne (O obowiązku szkolnym K. Juszczakowskiego czy artykuły dotyczące kwestii żydowskiej) i literackie (Henryk Ibsen M. Paciorkiewicza, poezje Jagienki spod Lublina czy J. N. Woźniaka). Pisano też o Polskiej Macierzy Szkolnej, zjazdach nauczycieli szkół powszechnych, a także o lubelskich wystawach architektonicznych, historii cechów lubelskich. Pojawiały się też polemiki z  lokalnym „Głosem Lubelskim” i ostra krytyka władz lokalnych.
Ostatnim redaktorem „Ziemi Lubelskiej” przed zawieszeniem w roku 1923 roku był Teodor Kaszyński. Zamieszczał on artykuły wstępne i publikacje na tematy społeczne i polityczne. Znany był z ciętego języka i krytycznych artykułów pod adresem rządu, np. Ciszej nad tą trumną, i innych. W związku z tym dwukrotnie w październiku 1923 roku znaczna część nakładu pisma została skonfiskowana. Po zawieszeniu „Ziemi Lubelskiej” w 1923 roku ukazywały się jednodniówki : „Wiadomość Lubelska”, „Na Świecie”, „Wszystko Mija”, „Wniosek Prosty”, „Wiadomość Lublina”, „Placówka Lubelska”.
Zasadniczo do 1923 roku „Ziemia Lubelska” była pismem głównie o charakterze ogólnoinformacyjnym, w którym zamieszczano dużo wiadomości o charakterze lokalnym, chociaż zdarzały się także artykuły problemowe (np. Sny marzyciela: kwestia żydowska Framata, Granice działalności państwa Adama Bergera) i od czasu do czasu drobne utwory literackie (np. W mrocznych krużgankach duszy K.A. Jaworskiego). Zasadniczo gazeta była zaliczana do wpływowej bezpartyjnej prasy demokratycznej, nie licząc okresu po 1918 roku, kiedy ówczesny redaktor, Daniel Śliwicki skierował swoje sympatie ku Narodowemu Zjednoczeniu Ludowemu i zgodnie z linią tego stronnictwa głosił hasła kompromisu między partiami centrum a obozem Piłsudskiego.
Z załączanych do dziennika dodatków na uwagę zasługuje „Tygodnik Artystyczno-Literacki” pod redakcją Daniela Śliwickiego poświęcony zagadnieniom kultury, sztuki i historii literatury. Można w nim odnaleźć artykuły o inicjatywie powołania Polskiego Instytutu Narodowego autorstwa Stanisława Jasińskiego, rozważania na temat utworów Słowackiego (O poemacie przezwyciężeń Janusza Miketty) czy twórczości Tadeusza Śliwińskiego (Malarz-Lublinianin) a także nowele (np. Klasztor pereł), wiersze (np. wiersz Witolda Mogielnickiego z cyklu Tatry), humor i satyrę.

„Nowa Ziemia Lubelska” (1923–1925)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Winieta „Nowej Ziemi Lubelskiej”
Winieta „Nowej Ziemi Lubelskiej” (Autor: nieznany)

Zawieszony dziennik „Ziemia Lubelska”, ze względów formalnych wznowiony pod tytułem „Nowa Ziemia Lubelska”, ukazał się 21 listopada 1923 roku. Redaktorem odpowiedzialnym i wydawcą został Teodor Kaszyński. Nowy dziennik drukowany był w drukarni J. Paszkowskiego przy ul. Orlej 3. „Nowa Ziemia Lubelska” była dziennikiem bardzo uwikłanym w politykę, nie przestając być gazetą informacyjną (np. Faszyzm i marksizm S.A. Kempnera czy Chjeno-Piast doprowadził nas na sam brzeg przepaści – wywiad z posłem Thuguttem PSL „Wyzwolenie”). Na swych łamach podawał jedynie najistotniejsze wiadomości polityczne z kraju i ze świata, wiadomości gospodarcze, informacje o kursach giełdowych i akcjach bankowych, ale też zamieszczał wiadomości sensacyjne (napady, zabójstwa, procesy). Dużo miejsca poświęcał zjazdom legionistów, wizycie J. Piłsudskiego w Lublinie i jego wizji przyszłości kraju. Pojawiła się nowa rubryka „Z życia województwa lubelskiego”, gdzie szeroko omawiano wydarzenia w terenie oraz prezentowano program prac Związku Młodzieży Wiejskiej Województwa Lubelskiego. Informowano o sprawach związanych ze szkolnictwem oraz poświęcano dużo miejsca sprawom rozwoju przemysłu i handlu na terenie miasta i województwa. Publikowano skróty sztuk wystawianych w Teatrze Miejskim, prezentowano przegląd muzyczny wykonywanych utworów przez lokalnych artystów, publikowano poezje (m.in. Juliana Ejsmonda, Franciszki Arnsztajnowej), przedstawiano życie robotnicze i stan rynku pracy w Lublinie, zamieszczano  artykuły wstępne i publikacje na tematy społeczne i polityczne. Od czerwca 1924 roku „Nowa Ziemia Lubelska” była drukowana w Spółdzielni Wydawniczej „Placówka Lubelska” a nowym redaktorem został Leopold Janczur. Jak przystało na pismo lokalne adresowane do czytelnika przedkładającego sprawy lokalne ponad problemy ogólnokrajowe czy ogólnoświatowe, była inicjatorem wielu pożytecznych akcji kulturalnych i charytatywnych. Gazeta stanowiła odzwierciedlenie podstawowych tendencji życia publicznego kraju i życia prowincji. Do dawnego tytułu pismo powróciło 13 maja 1925 roku.

„Ziemia Lubelska” (1925–1931)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Dziennik „Ziemia Lubelska” powrócił do swego pierwotnego tytułu 13 maja 1925 roku pod redakcją Alfreda Mossakowskiego. Głównym zadaniem wznowionej gazety było informowanie o wszelkiego rodzaju przejawach życia politycznego, społecznego, gospodarczego, kulturalnego i sportowego zarówno w kraju, jak i za granicą. W 1926 roku redakcję gazety przejął Antoni Kobiałko. Po przewrocie majowym sympatie gazety zaczęły wyraźnie sterować ku obozowi belwederskiemu, działając na rzecz szerzenia idei państwowej o kierunku niezależnie demokratycznym oraz szerzenia propagandy na Kresach Wschodnich w celu duchowego, gospodarczego i politycznego zjednoczenia mieszanej ludności Kresów z Państwem Polskim, poglądami było zbliżone do Związku Naprawy Rzeczypospolitej. Trzymając się linii prorządowej, „Ziemia Lubelska” od 1928 roku była w zasadzie podstawowym źródłem informacji o BBWR. Na jej łamach publikowano niemal entuzjastyczną ocenę wewnętrznej sytuacji Polski i działań BBWR przy jednoczesnym krytykowaniu działań endecji, co czyniło z niej rzecznika określonej filozofii politycznej i programu działania. Gazeta poświęcała też dużo miejsca sprawom lokalnym związanym ze szkolnictwem oraz sprawom rozwoju przemysłu i handlu na terenie miasta i województwa, a także zamieszczała artykuły wstępne i publikacje na tematy społeczne i polityczne. W latach 1926–1928 co prawda wolność prasy została ograniczona dekretem prezydenta ale nastroje społeczne w znacznej mierze kształtowała poprawa sytuacji gospodarczej. W listopadzie 1926 roku nowym redaktorem dziennika został Antoni Lambach; zmienił się również podtytuł na „niezależny dziennik demokratyczny”. Po dwóch miesiącach, od stycznia 1927 roku nastąpiła kolejna zmiana redaktora na Tadeusza Garzteckiego i pojawiła się czerwona winieta tytułu. Od 1927 roku „Ziemia Lubelska” oficjalnie zadeklarowała się po stronie sanacji. Została też wyznaczona jako główny organ publikacyjny dla ogłoszeń wszystkich instytucji państwowych. Na łamach gazety coraz częściej ukazywały się polemiki z endeckim „Głosem Lubelskim”, ocenianym jako wydawnictwo nastawione na sianie fermentu i niezadowolenia. Od 23 czerwca 1927 roku pojawił się dodatek „Literatura i Nauka” pod redakcją Franciszka Araszkiewicza, w którym zamieszczano artykuły i recenzje naukowo-literackie (m.in. F. Kotowskiego, J. Krzyżanowskiego, W. Gralewskiego, J. Riabinina czy W. Hahna), wiersze poetów ogólnopolskich i lubelskich (np. F. Arnsztajnowej, K. Bielskiego, J. Czechowicza) oraz przekłady literatury obcej. Podczas wyborów do Rady Miejskiej w 1927 roku i wyborów parlamentarnych w roku 1928 „Ziemia Lubelska” agitowała za głosowaniem na listy prorządowe i poświęcała dużo miejsca wyborom w rubryce zatytułowanej „W młynie przedwyborczym”. W 1928 roku funkcję redaktora objął Antoni Wieczorkiewicz. Wzorem dzienników warszawskich do wydania niedzielnego zaczął się ukazywać dodatek ilustrowany „Z Tygodnia”. Pojawiły się też nowe stałe rubryki: „Na lubelskim bruku”, „Kronika miejska”, „Wiadomości giełdowe”, „Rynek towarowy w Lublinie”, „Z teatru miejskiego” oraz nekrologi. W kwietniu 1929 roku redaktorem gazety został Kazimierz Pieniążek.
Na swoich łamach gazeta agitowała do zapisywania się do Związków Strzeleckich, przybliżając ideę wychowania obywatelskiego; pisała o bezpodstawnej nienawiści partyjnych pism opozycyjnych wobec rządzącego obozu sanacyjnego, o sytuacji finansowej Lublina, stabilności cen żywności, sytuacji w przemyśle maszyn rolniczych naszego regionu jak też o wszelkiego rodzaju sensacjach i zdarzeniach kryminalnych. Pojawił się też nowy dział, „Głos Nałęczowski”, informujący o życiu w uzdrowisku a także artykuły o rozpoczętych budowach szkół powszechnych na terenie Lubelszczyzny oraz strona poświęcona lubelskiemu życiu sportowemu. Aby nie tracić starych, a pozyskać nowych czytelników, a także jak najmniej odczuć skutki kryzysu gospodarczego, w 1930 roku pojawił się nowy dodatek literacki Związku Literatów „Kadra” pod redakcją Jana Szczawieja. Od 25 września 1930 roku Józef Czechowicz prowadził w dzienniku kolumnę literacką; czasem była to wkładka (np. wydrukowana na czerwonym papierze i poświęcona problematyce pracy). Mimo wysiłków wydawcy dochodowość pisma stale się zmniejszała. Przyczyną takiego stanu rzeczy było ogólne zubożenie ludności w czasie kryzysu gospodarczego. Ostra konkurencja taniej prasy sensacyjnej na terenie Lublina ostatecznie przyczyniła się do upadku pisma. Trzydziestego grudnia 1931 roku ukazał się ostatni numer „Ziemi Lubelskiej”.


"Ziemia Lubelska" R. 26 (1930), nr 14  "Ziemia Lubelska" R. 25 (1929), nr 199

                          

Opis bibliograficzny czasopismaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

„Ziemia Lubelska” (1906–1923)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tytuł: „Ziemia Lubelska”
Redaktor i wydawca: Tadeusz Kostecki
Częstotliwość: dziennik; od 4 sierpnia 1915 do 1918 roku wychodził dwa razy dziennie jako wydanie poranne i popołudniowe
Format: 49 cm
Numeracja: R.1, nr 1 (28 stycznia 1906)–R. 2, nr 164 (20 czerwca 1907); w okresie od 21 czerwca do 6 listopada 1907 roku tytuł zawieszony.
R. 2, nr 165 (7 listopada 1907)–R. 19, nr 304 (9 listopada 1923)
Adres redakcji: ul. Kościuszki 8
Zmiany redaktorów:
od nr 158 (1907) redaktor i wydawca: Jan Janiszewski
od nr 140 (1909) redaktor i wydawca: Daniel Śliwicki
od nr 245 (1913) redaktor: Irena Śliwicka
od nr 103 (1921) redaktor: Leon Radziejowski
od nr 213 (1921) redaktor: Henryk Łubieński
od nr 226 (1921) redaktor: Stanisław Kupczyński
od nr 327 (1921) redaktor: Zygmunt Kiełb
od nr 87 (1922) redaktor: Jan Ruczyński
od nr 70 (1923) redaktor: Tytus Czaki
od nr 170 (1923) redaktor: Teodor Kaszyński
Zmiany podtytułów:
od nr 117 (1910) podtytuł: dziennik polityczny, społeczny, ekonomiczny i literacki;
od 1922 roku podtytuł: pismo codzienne, polityczne, społeczne i literackie
Wydawcy: od nr 103 (1921) Spółka Wydawnicza „Ziemia Lubelska”, w 1922 roku wydawnictwo „Ziemia Lubelska” Mikołaj Łazecki.
Drukarnie: Bolesław Drue, ul. Pijarska 5; w 1912 roku: drukarnia „Estetyczna”, od 1921 roku Spółka Wydawnicza „Ziemia Lubelska”
Uwagi: między numerami 164 (21 czerwca 1907) a 165 (6 listopada 1907) wychodził „Lublinianin”.
W latach 1914–1920 ukazywały się wydania poranne i popołudniowe z wyjątkiem niedziel, świąt i dni poświątecznych.
Jednodniówki: były wydawane po zawieszeniu „Ziemi Lubelskiej” – „Wiadomość  Lubelska” (10 listopada 1923), „Na Świecie” (11 listopada 1923), „Wszystko Mija” (12 listopada 1923), „Wniosek Prosty” (13 listopada 1923), „Wiadomość Lublina” (14–17 listopada 1923), „Placówka Lubelska” (18–20 listopada 1923)
Dodatki: dodatki nadzwyczajne w latach 1918–1919 (zazwyczaj jednostronny druk); od 1921 roku „Tygodnik Artystyczno-Literacki” pod redakcją Daniela Śliwickiego; „Wychowanie i Szkolnictwo”
Adres redakcji: ul. Kościuszki 8
Zastąpiony przez: „Nowa Ziemia Lubelska”, R. 1, nr 1 (21 listopada 1923)–R. 3, nr 122 (12 maja 1925) 
Stałe rubryki: Telegramy; Z chwili; Z kraju; Wiadomości bieżące; Z województwa; Kursy giełdowe; Wieści ze stolicy; Listy do redakcji

„Nowa Ziemia Lubelska” (1923–1925)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Redaktor: Teodor Kaszyński
Miejsce wydania: Lublin, drukarnia J. Paszkowski i S-ka Lubelska
Częstotliwość: dziennik
Format: 49 cm
Numeracja: R.1, nr 1 (21 listopada 1923)–R. 3 (21), nr 122 (12 maja 1925)
Zmiany redaktorów: od nr 8 (1925) red. Alfred Mossakowski; od czerwca 1924 red. Leopold Janczur
Uwagi: od 1924 roku numeracja rocznika nawiązuje do poprzedniego tytułu „Ziemia Lubelska”; od 1924, nr 155 podtytuł: „wychodzące co dzień – niezależne pismo demokratyczne”
Dodatki: od 1924 „Życie Spółdzielcze”
Wydawca: Spółdzielnia Wydawnicza „Placówka Lubelska”
Adres redakcji: ul. Kościuszki 8
Adres drukarni: Orla 5
Grafika: rys. i linoryt K. Wiszniewskiego Cmentarz w Jastkowie w nr 216 (9–10.08.1924)
Zastąpił: „Ziemia Lubelska”, R. 1, nr 1 (28 stycznia 1906)–R. 19, nr 304 (9 listopada 1923)
Kontynuowany przez: „Ziemia Lubelska”, R. 21, nr 123 (13 maja 1925)–R. 27, nr (30 grudnia 1931)
Stałe rubryki: Telegramy; Z chwili; Z kraju; Wiadomości bieżące; Z województwa; Kursy giełdowe; Z życia województwa lubelskiego; Z miasta; Powieść w odcinkach; Reklama, Ogłoszenia; Nekrologi

„Ziemia Lubelska” (1925–1931)Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Tytuł: „Ziemia Lubelska” wychodzące co dzień niezależne pismo demokratyczne
Redaktor: Alfred Mossakowski
Miejsce wydania: Lublin, Spółdzielnia Wydawnicza „Placówka Lubelska”
Częstotliwość: dziennik
Format: 46 cm
Numeracja: R. 21, nr 123 (13 maja 1925)–R. 27 (30 grudnia 1931)
Zmiany redaktorów:
od nr 65 (1926) redaktor: Antoni Kobiałko
od listopada 1926 redaktor: Antoni Lambach
od nr 3 (1927) redaktor: Tadeusz Garztecki
od nr 315 (1927) redaktor: Edward Jarzębowski
od nr 316 (1927) redaktor: Józef Falandysz
od 1928 redaktor: Antoni Wieczorkiewicz
od nr 275 (1928) redaktor: Franciszek Matuszewski
od nr 255 (1929) redaktor: Kazimierz Pieniążek
Zmiany podtytułu:
od nr 184 (1926) – niezależny dziennik demokratyczny
od nr 316 (21 listopada 1927) – pismo codzienne
od nr 76 (1929) – pismo codzienne
Wydawcy: od nr 116 (1928) Lubelskie Towarzystwo Wydawnicze „Przełom”
Dodatki: w 1927 niesamoistny dodatek dwutygodniowy „Literatura i Nauka” pod red. Franciszki Arnsztajnowej a nastepnie pod redakcją Feliksa Araszkiewicza.
Ponadto: „Z Tygodnia. Dodatek ilustrowany”; w 1930 roku dodatek literacki Związku Literatów „Kadra”  pod redakcją Jana Szczawieja; w 1930 roku „Biuletyn Informacyjny BBWR Sekretariatu Wojewódzkiego w Lublinie” oraz „Życie Młodzieży”
Adres redakcji: ul. Kapucyńska 4 (obok Hotelu Polskiego) a następnie ul. Kościuszki 8
Drukarnia: od 1928 roku drukarnia „Przełom” przy ul. Kościuszki 2
Stałe rubryki: Telegramy; Z chwili; Z kraju; Wiadomości bieżące; Z województwa; Kursy giełdowe; Kronika miejska; Nekrologi

Opracowała: Anna Wojtysiak

Dodatki literackie „Ziemi Lubelskiej”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Omawiając „Ziemię Lubelską”, nie sposób nie wspomnieć o dodatkach literackich. Poziom ich był stosunkowo wysoki, a publikowali w nich swoje utwory młodzi literaci lubelscy. Dodatki te to: „Literatura i Nauka”, redagowana przez Feliksa Araszkiewicza (1927), „Kadra”, dodatek literacki Związku Literatów pod red. Jana Szczawieja (1929) i „Dodatek Literacki Ziemi Lubelskiej” pod red. Józefa Czechowicza i Franciszki Arnsztajnowej (1930).
Józef Czechowicz po pobycie w roku 1930 we Francji, gdzie przebywał na stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, został sekretarzem redakcji w „Ziemi Lubelskiej”. Pod jego redakcją ukazało się kilka bardzo ciekawych kolumn literackich. Opracował kolumnę poświęconą lubelskiej sztuce ludowej, poezji proletariackiej, grupie Reflektora oraz poecie Apollinaire'owi.

Alojzy Leszek Gzella:

„W Ziemi Lubelskiej" Czechowicz nie pracował zbyt długo. Pismo to było wówczas redagowane przez Kazimierza Pieniążka i było raczej nastawione na sensację i kryminał, które najbardziej interesowały czytelników. Tak więc nie mogło zbyt dużo miejsca i czasu poświęcać poważniejszej problematyce, a to irytowało Czechowicza4.

W liście do Mariana Piechala w styczniu 1931 roku pisał:

Z „Ziemi Lubelskiej" wychodzę, zostaję na świeżej trawce, zaś w perspektywie mam tylko jedno źródło zarobku: interes na „Echu Łódzkim". Dlaczego czułem się w „Ziemi" jak w nieswoim ubraniu, sądzę, łatwo się Pan domyśli. Dawno już zamierzałem to arcymiłe pismo opuścić. Z tym i owym mogłem się jeszcze pogodzić, gdy miałem wolne ręce i mogłem wydawać dodatki artystyczno-literackie. Teraz, nie dość że kierunek zmienił się na hurra-polityczny, ale jeszcze jest i kryzys finansowy, i w dodatku nowy administrator, eksżandarm austriacki, któremu nie podaję ręki5.

Opracował: Tomasz Pietrasiewicz

Wybrane egzemplarze „Ziemi Lubelskiej”Bezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

numer z 1 maja 1931 roku
numer z 1 czerwca 1931 roku
numer z 1 lipca 1931 roku
numer z 1 sierpnia 1931 roku
numer z 1 września 1931 roku
numer z 1 października 1931 roku
numer z 1 listopada 1931 roku
numer z 1 grudnia 1931 roku

 

„Ziemia Lubelska” w bibliotekachBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Biblioteka NarodowaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. P100831, P100914, Kras 95097, mf 60876)
R. 1 (1906); R. 4 (1909), nr 1–356; R. 5 (1910), nr 1–357; R. 6 (1911), nr 1–357; R. 7 (1912), nr 1–359; R. 8 (1913), nr 1–356; R. 9 (1914), nr 1–360; R. 10 (1915), nr 1–454; R. 13 (1918), nr 1–629; R. 14 (1919), nr 1–546; R. 15 (1920), nr 1–569; R. 17 (1921), nr 1–391; R. 18 (1922), nr 1–355; R. 19 (1923), nr 1–301; R. 19 <1> (1923), nr 1–36 jako „Nowa Ziemia Lubelska”; R. 20 <2> (1924), nr 1–352; R. 21 <3> (1925), nr 1–312; R. 22 (1926), nr 1–331; R. 23 (1927), nr 1–358; R. 24 (1928), nr 1–359; R. 25 (1929), nr 1–352; R. 26 (1930), nr 1–351; R. 27 (1931), nr 1–353

Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. H. ŁopacińskiegoBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. 1494c, Mf 256)
R. 1 (1906), nr 1–97, 99–195, 197–203, 205–207, 209–210, 213–245, 247–253, 255–285, 287, 289–325
R. 2 (1907), nr 1–66, 68, 70–217
R. 3 (1908), nr 1–355
R. 4 (1909), nr 1–26, 28–58, 60–65, 67–187, 189–249, 251–356
R. 5 (1910), nr 1–190, 192–289, 293–357
R. 6 (1911), nr 1–83, 85–208, 210–340, 342–357
R. 7 (1912), nr 1–41, 43–359
R. 8 (1913), nr 1–140, 142–155, 157–174, 176–356
R. 9 (1914), nr 1–14, 16–68, 70–118, 120–174, 176–360
R. 10 (1915), nr 1–93, 95–203, 205–210, 212–216, 218–240, 242–303, 305–378, 380, 382–383, 385, 387, 389, 391, 393–397, 400, 402, 404, 406–408, 410–411, 415–418, 420–421, 424, 426, 428, 429, 431–433, 435–436, 440, 442–454
R. 11 (1916), nr 4–16, 18–19, 21, 23–25, 27–40, 42, 44–87, 89–112, 114–134, 136–153, 155–159, 161–171, 173–190, 192–193, 195–211, 213–259, 261–274, 276–285, 288–312, 314–315, 317–335, 337–343, 345–414, 416–436, 438–442, 444–527, 529–581, 583–591, 593, 595–611, 613–644
R. 12 (1917), nr 2–22, 24–30, 32–56, 58, 60–70, 72, 74–202, 204–207, 209–220, 222–280, 283–362, 364–405, 407–419, 421–453, 455–459, 461–490, 509–550, 552–560, 562–576, 578, 580–586, 588–592, 594–616, 618, 620–632, 634–653
R. 13 (1918), nr 2–69, 71–233, 236–281, 295–299, 301–308, 310–316, 318–319, 321, 323–324, 326–334, 344–371, 373–382, 385–393, 395–403, 411–412, 414–441, 443–455, 458–472, 475–476, 478–498, 500–504, 507, 509–511, 513–536, 538–539, 541–553, 555–560, 562–581, 583–628
R. 14 (1919), nr 1–84, 86–108, 111–144, 151–179, 181–187, 189–191, 193–194, 197–205, 207–228, 231–240, 242–246, 251–254, 256, 258–260, 264, 266–267, 269–272, 274–275, 277–279, 282, 286–299, 301–336, 338–340, 342–346, 350–351, 353–360, 363–374, 376–438, 442–448, 450–454, 456, 458–462, 464–490, 492–504, 506–532, 535–541, 543–545
R. 15 (1920), nr 2–3, 5–7, 9–19, 21–47, 49–57, 59–61, 63–75, 77–87, 89–92, 95–101, 103–123, 127–128, 130–135, 137–142, 144–149, 152–160, 163–164, 166, 168–170, 172–174, 176, 178–181, 183–184, 186–187, 189–196, 199–204, 206–211, 214–218, 220–227, 230, 232, 234, 236–237, 240–241, 243–247, 249–258, 261–263, 265–266, 268–276, 278–282, 284–286, 288, 290–296, 298–300, 302–304, 306–308, 310–314, 316–322, 324–328, 330–332, 334–337, 340–341, 343–358, 361–375, 378–380, 382–389, 391–408, 410–413, 416–417, 419–433, 435–452, 454–482, 484–494, 496–514, 517–523, 525–529, 531–545, 547–552, 554–562, 564–569
R. 17 [16] (1921), nr 2, 4, 6–7, 9–19, 21, 24–25, 28–33, 35–42, 49–54, 57–66, 69–78, 81–90, 93–110, 113–149, 151–153, 155, 158, 160–196, 198–207, 209–213, 215–218, 243–248, 250–261, 263–264, 266–287, 289–301, 303–305, 307–308, 310–311, 313–327, 329–334, 337–341, 343–352, 354–359, 361–370, 372–373, 379–388, 390–391
R. 18 (1922), nr 1–4, 6, 9–14, 16–19, 21–39, 41–45, 48–91, 93–108, 111–116, 118–119, 125–129, 131–135, 137–139, 141, 143–146, 148–151, 154–159, 164–171, 173, 175–192, 194, 196, 200–204, 206–207, 209–224, 226–239, 241–246, 249–263, 265–272, 275–285, 287–289, 291–296, 298–309, 311–323, 325–334, 336–344, 346–349, 351–354
R. 19 (1923), nr 2–5, 8–9, 16–26, 28–29, 32–39, 41–43, 45–48, 51, 53–56, 58–67, 70–71, 73–74, 76, 78–83, 85–90, 92, 94–95, 98–101, 105, 107, 109–118, 120–127, 130–154, 157–159, 161–166, 168–177, 179–181, 183, 185–187, 189–195, 197–204, 206, 209–212, 214–218, 220–221, 223–225, 227, 230, 232–234, 236–239, 242–243, 245–249, 254–261, 263–285, 287, 289–291, 294–304
Jako „Nowa Ziemia Lubelska”
R. 1 (1923), nr 1–5, 7–10, 12–15, 18–20, 22–32, 35–36
R. 2 [20] (1924), nr 178–180, 184–185, 187–193, 195, 197, 201, 204–205, 207–213, 216–217, 219–228, 230, 233, 235–236, 249–256, 258–288, 290–292, 294–314, 316–325, 327–330, 332–333, 335–337, 339–347, 349–351
R. 3 [21] 1925, nr 1–3, 7–12, 15, 17–26, 28–44, 46–48, 50, 52–58, 60–66, 68–85, 87–108, 110–116, 119120, 122
Powrót do „Ziemi Lubelskiej”
R. 1925, nr 123–138, 140–141, 143–145, 147–164, 167–168, 170–176, 180–192, 195–197, 199, 203–210, 212–217, 220–248, 265, 267–271, 275–276, 278–279, 282, 284–289, 294, 297–298, 300–312
R. 1926, nr 1–6, 8–43, 48, 55–59, 63, 65–71, 74–79, 81–83, 85–101, 109–115, 117–150, 154–173, 175–218, 220–222, 224–249, 251–323, 325–326, 328–331
R. 1927, nr 1–11, 13–62, 64–156, 158–162, 164–166, 168–169, 171, 174–200, 204–213, 215, 216, 218–219, 221–223, 225–277, 279–280, 282, 285–298, 300–305, 308–311, 313–334, 337–347, 349–352, 354–358
R. 1928, nr 1–46, 50–67, 69–95, 97–100, 102–129, 131–134, 136–155, 157–179, 181–186, 188–198, 200–203, 205–206, 208–211, 213–218, 220–262, 264–286, 288–291, 293–307, 309, 312, 315, 319–320, 322–327, 329, 331–354, 356–358
R. 1929, nr 1–7, 9–87, 176–221, 225–242, 244–293, 295–328, 330, 332–352, 354–358
R. 1930, nr 1, 4, 6–74, 76–179, 182–350
R. 1931, nr 1–37, 39–61, 64–85, 87–93, 97–122, 124–150, 152–174

Biblioteka UMCSBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Brak

Biblioteka KULBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

(sygn. V-0359)
R. 1 (1906), nr 202–204
R. 2 (1907) I półr. 1–164, II półr. 1–102
R. 3 (1908) I półr, nr 317
R. 4 (1909), nr 91, II półr.
R. 5 (1910)
R. 6 (1911)
R. 8 (1913) I półr.
R. 9 (1914) I półr.
R. 10 (1915) wycofane z udostępniania
R. 11 (1916), nr 145, 165, 182, 187, 198, 213, 220–221, 224, 236, 268, 283, 289, 292, 301, 312, 314–315, 330, 337, 342, 349, 351–352, 356, 490, 497, 548, 582, 617
R. 12 (1917) I półr. + nr 264, 535–536, 541–542 wycofane z udostępniania
R. 13  (1918) I półr.
(UWAGA: lata 1914–1918 wycofane z udostępniania)
R. 14 (1919), nr 1–4, 6, 8, 10, 12, 14, 18, 24, 26, 31–33, 35–40, 42, 44–89, 91–92, 168–241, 243, 263, 265–289, 291–295, 298–467, 469–494, 496, 498–546
R. 15/16 (1920), nr 1–69, 71–85, 87–133, 249, 255, 257, 259, 263, 269, 271, 273, 275, 277, 279–280, 285, 287–308, 310–312, 314–317, 319–320, 323–327, 329–338, 340, 344, 346–352, 355–357, 359, 361–362, 364–368, 370–440, 442-569
R. 17 (1921), nr 2, 4–16, 19–34, 36–103, 169, 176, 182–184, 189, 191, 193, 195–273, 275–335, 337–384, 386–389, 391.
R. 18 (1922), nr 1–35, 37–238, 240–245, 249–264, 266–355
R. 19 (1923), nr 1–28, 30–37, 39, 41–50, 52–67, 69–88, 90–153, 155–162, 164–193, 195–292, 294–304
Cd. „Nowa Ziemia Lubelska”
R. 19 (1923) - Jednodniówki: z 10 XI Wiadomość Lubelska, z 11 XI Na Świecie, z 12 XI Wszystko Mija, z 13 XI Wniosek Prosty, z 14–17 XI Wiadomość Lublina
R. 20 (1924) jako „Nowa Ziemia Lubelska”, nr 1–13, 15–27, 29–40, 42–47, 49–111, 113–148, 150–352
R. 21 (1925), nr 1–122 jako „Nowa Ziemia Lubelska”, 123–179, 181–225, 227, 234, 236–260, 262–266, 268–307, 309–312
R. 22 (1926), nr 1–89, 91–303, 305–331
R. 23 (1927), nr 1–117, 119, 138, 140–157, 159, 174, 176–235, 237, 254
R. 24 (1928), nr 151, 312, 347, 352
R. 25 (1929), nr 76, 116, 136, 191
R. 26 (1930), nr 1, 147
R. 27 (1931) wycofane z udostępniania

 

LiteraturaBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

Gzella A.L., „Kurier lubelski” Józefa Czechowicza, [w:] W kręgu Hieronima Łopacińskiego, Lublin 1977.
Listy Józefa Czechowicza do Mariana Piechala, [w:] Czechowicz J., Listy oprac. T. Kłak, Lublin 1977.
„Scriptores” 2006, nr 30, Czechowicz. W poszukiwaniu ukrytego miasta.
Wolska H., Czasopisma lubelskie w zbiorach Biblioteki H. Łopacińskiego w Lublinie, „Biblioteki lubelskie” 1972, nr 3, 4.
Wolska H., Od 1830 do 1939 r., [w:] Dzieje prasy lubelskiej, Lublin 1972.

 

PrzypisyBezpośredni odnośnik do tego akapituWróć do spisu treściWróć do spisu treści

  1. Wróć do odniesienia H. Wolska, Od 1830 do 1939 roku, [w:] Dzieje prasy lubelskiej, Lublin 1972, s. 36.
  2. Wróć do odniesienia Czechowicz. W poszukiwaniu ukrytego miasta, „Scriptores”, Lublin 2006, nr 30, s. 251.
  3. Wróć do odniesienia H. Wolska, Czasopisma lubelskie w zbiorach Biblioteki H. Łopacińskiego w Lublinie, „Biblioteki lubelskie” 1972, nr 3, 4, s. 28–29.
  4. Wróć do odniesienia A.L. Gzella, Kurier Lubelski Józefa Czechowicza, [w:] W kręgu Hieronima Łopacińskiego, Lublin 1977, s. 148.
  5. Wróć do odniesienia Listy Józefa Czechowicza do Mariana Piechala, [w:] Czechowicz J., Listy, oprac. T. Kłak, Lublin 1977, s. 135.